नवी दिल्ली: प्रगत पृथ्वी निरीक्षणासाठी नासाने आणि इस्रोने वेडन्सडे वर निसार (नासा-इस्रो सिंटिक अपर्चर रडार) उपग्रह यशस्वीरित्या सुरू केला. इस्रोच्या जीएसएलव्ही-एफ 16 रॉक्टने सायंकाळी: 40 :: 40० वाजता श्रीहारीकोटाच्या सतीश धवन स्पेस सेंटरमधून बाहेर काढले आणि जागतिक पर्यावरणीय टोळ्यांचे परीक्षण करण्यासाठी उपग्रह सूर्य-सिंक्रोनस पोलर ऑरिबिटमध्ये तैनात केला.

निसारची वैशिष्ट्ये: जगातील प्रथम ड्युअल-फ्रिक्वेन्सी रडार उपग्रह

निसार हा जगातील पहिला उपग्रह आहे जो दोन भिन्न रडार फ्रिक्वेन्सी (नासाचा एल-बँड आणि इस्रोचा एस-बँड) वापरेल. हे तंत्रज्ञान पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या आणि त्याच्या खाली असलेल्या सूक्ष्म हालचाली देखील हस्तगत करू शकते. ते ढग, गडद रात्र किंवा दाट जंगल असो, निसार प्रत्येक परिस्थितीत पृथ्वीची अचूक छायाचित्रे घेऊ शकतात. हा उपग्रह दर 12 दिवसांनी एंटररे स्कॅन करेल आणि 4 मिलीमीटर पर्यंतच्या क्रियाकलापांचा मागोवा घेऊ शकेल, जे भूकंप, ज्वालामुखी, ज्वालामुखी आणि भूस्खलन यासारख्या नैसर्गिक आपत्तींचा अंदाज लावण्यास मदत करेल.

निसार भारतासाठी का महत्त्वाचे आहे?

आपत्ती व्यवस्थापनात मदत

हा उपग्रह पूर, भूकंप आणि त्सुनामीसारख्या आपत्तींचा आगाऊ चेतावणी देईल.

2001 च्या गुजरात भूकंप आणि 2004 त्सुनामी सारख्या प्रशिक्षणास प्रतिबंधित करण्यासाठी हे प्रभावी सिद्ध होईल.

कृषी आणि जलसंपदा व्यवस्थापन

हे मातीचे आर्द्रता मोजेल आणि शेतकर्‍यांना सिंचनाविषयी अचूक माहिती देईल.

हे भूगर्भातील अत्यधिक शोषणामुळे (दिल्ली-एनसीआर प्रमाणे) जमीन कमी होण्याचा मागोवा घेईल.

हवामान बदलावर डोळा

हे हिमालयीन ग्लेशियर्सच्या वितळण्याच्या गतीचे मोजमाप करेल, जे नद्यांच्या पाण्याच्या पातळीचा अंदाज लावण्यास मदत करेल.

जागतिक भागीदारीचे उदाहरण

निसार हा भारत आणि अमेरिका यांच्यात 10 वर्षांच्या भागीदारीचा परिणाम आहे. इस्रोने उपग्रह बस आणि एस-बँड रडार प्रदान केला आहे, तर नासाने एल-बँड रडार आणि 12 मीटर अँटेना प्रदान केली आहे. हे ध्येय जागतिक स्तरावर भारताचे अंतराळ तंत्रज्ञान स्थापित करते.